Hayatı tehdit eden hastalıklardan biri olan sıtma hastalığı, parazit ile enfekte olan sivrisineklerin sokması ile insanlara bulaşır.
Afrika kıtasında en fazla rastlanılan sıtma hastalığı, Asya, Güney Amerika, Uzak Doğu ve Orta Doğu’nun bazı ülkelerinde de görülür.
Hastalığa Plasmodium paraziti neden olmaktadır. Sıtmaya neden olan bu parazitin beş farklı türü bulunmaktadır. Bu türler P.falciparum, P.vivax, P.ovale, P.malariae, P.knowlesi şeklinde sıralanır. P. falciparum ve P. vivax en ağır vakalara neden olmaktadır. Ancak şu da bir gerçek ki tüm türler ciddi hastalığa ve ölüme neden olabilir.
Hamilelerde sıtma hastalığı, anne ölümü, düşük doğum ağırlıklı bebek ve yeni doğan ölümü riskini arttırmaktadır.
Hastalık sıtma hastalığına neden olan parazitler enfekte olmuş dişi anofel sivrisineğinin ısırığıyla bulaşmaktadır. Bazen de bulaşma kan transfüzyonu, organ nakli, iğne (şırınga) paylaşımı veya anneden fetüse geçme şeklinde de olabilmektedir.
Hastalığın belirtileri bulaşma olduktan sonra en erken 7 gün en geç 30 gün sonra görülmektedir. Belirtiler hastalık tedavi edildikten birkaç ay ve nadiren 1 yıla kadar görülebilir. Sıtma hastalığının belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
-Ateş,
-Titreme,
-Terleme
-Baş ağrısı,
-Bulantı,
-Kusma,
-Kas ağrısı,
-Halsizlik,
Ağır vakalarda;
-Nöbetler,
-Bilinç bulanıklığı,
-Böbrek yetmezliği,
-Akut solunum sıkıntısı,
-Koma ve ölüm görülebilir.
Sıtmanın kesin tanısı mikrobiyolojik inceleme ile konur. Mikrobiyolojik tanıda hastanın parmak ucundan alınan kan incelenir.
Unutulmamalıdır ki erken tanı ve uygun tedavi hayat kurtarabilir. Özellikle falciparum sıtması, eğer tedavi 24 saatten fazla gecikirse ölüme yol açabilir. P. falciparum ile enfekte olmuşsanız, hastalığın tedavisi tipik olarak bir hastanede yapılır. Doktorunuz sahip olduğunuz parazit türüne göre ilaçlar yazacaktır.
Bazı durumlarda, öngörülen ilaçlar, ilaçlara parazit direnci nedeniyle enfeksiyonu temizleyemeyebilir. Böyle bir durumda, doktorunuzun durumunuzu tedavi etmek için birden fazla ilaç kullanması veya ilaçları tamamen değiştirmesi gerekebilir.
Sıtma aşı çalışmaları uzun zamandan beri devam etmekte olup, şu ana kadar sadece belli bölgelerde 2 yaş altı çocuklarda %40 etkili olan bir aşı geliştirilmiştir.
Sıtma tedavisi ile ilgilenen enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji ve çocuk enfeksiyon hastalıkları doktorların doktor çalışma listesi için giriş yapınız.
